https://www.youtube.com/watch?v=CaAxL-TgeTs
वारी म्हणजे विविध भागांतील भक्तजण पैदल चालत पंढरपूरमध्ये विठ्ठल–रुक्मिणीची भेट घेण्यासाठी जाणारी पवित्र यात्रा आहे. ही परंपरा वारकरी संप्रदायाचे आत्म्याचे केंद्र आहे आणि महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक–धार्मिक जीवनाशी घनिष्ठरित्या जोडलेली आहे .
वारीचे प्रमुख पैलू
- मुख्य वारी – आषाढी वारी
ही आषाढ महिन्यातील (जून–जुलै) एकादशीला पार पडते. आळंदीहून संत ज्ञानेश्वरांच्या पादुकांना पालखी घेऊन, देहूहून तुकारामांच्या पादुकांना रथाने नेण्यात येते .
सुमारे 800 वर्षांपेक्षा जुनी परंपरा, ती अनेक जाती, समुदाय एकत्र आणणारी आहे .
- दिंडी – भक्तांचा समूह
प्रत्येक गावातून दिंड्या (भक्तांच्या समूह) वारकर्‍यांसह पंढरपूरला जातात.
यात स्थानिक मंडळ, मंदिर संस्था, महिला-पुरुषं यांचा समावेश असतो आणि प्रत्येक दिंडीचा एक प्रमुख असतो .
- परंपरेचे वैशिष्ट्य
भक्त करताना हातात भगव्या पताका, डोक्यावर तुळशीची माळ, टाळ–मृदुंग यांचा गजर आणि भक्तरसात अभंग–कीर्तन.
जातपात विसरून एकात्मतेने देवी–देवतेचे स्मरण करत एकमेकांसाठी सेवा – अन्न, पाणी, आरोग्य सुविधा – या माध्यमातून एक आदर्श सहजीवन दाखवला जातो .
- शासकीय पाठबळ
राज्य सरकारद्वारे दिंड्यांना अनुदान (₹20,000) आणि 5000 मेडिकल स्टाफची व्यवस्था केली जाते .
आषाढी एकादशीच्या पहाटे मुख्यमंत्री विठ्ठल-रुक्मिणींची शासकीय पूजेचा समावेश आहे .
- ग्राम्य सोहळे व ठिकाणे
वाखरीमध्ये रिंगण, वेळापूरपासून शेवटचा टप्पा धावतो, भक्तांच्या मनोभावांवर ‘माऊलीचा अश्व’, ‘धावा’ या प्रकारचे विशेष संस्कार रचतात .
आषाढी वरी आखण्याची प्रक्रिया, अंतिम मुहूर्त, एकादशीचं धार्मिक महत्त्व यांची माहिती भाविकांपर्यंत पोहोचवली जाते .
आळंदीमध्ये ज्ञानेश्वरांच्या पालख्याच्या मार्गावर भक्तांचा जनसागर दिसतो, ज्यामध्ये टाळ-मृदुंगाच्या गजरात भक्तीचा आनंद अनुभवला जातो .
आधुनिक वारी अनुभव
आषाढी वरी आखण्याची प्रक्रिया, अंतिम मुहूर्त, एकादशीचं धार्मिक महत्त्व यांची माहिती भाविकांपर्यंत पोहोचवली जाते .
आळंदीमध्ये ज्ञानेश्वरांच्या पालख्याच्या मार्गावर भक्तांचा जनसागर दिसतो, ज्यामध्ये टाळ-मृदुंगाच्या गजरात भक्तीचा आनंद अनुभवला जातो .
सारांश
विठ्ठल वारी म्हणजे अध्यात्म, भक्ती, समाजसेवा आणि एकात्मतेचा समन्वयित अनुभव. हा प्रवास कोणत्याही निमंत्रणाशिवाय, नि:शुल्कपणे सुरू होतो, भक्तांच्या उत्साहिष्ट सहभागीतेमुळे रंगतो आणि राज्यस्तरावर सन्मानानंही गौरविला जातो.
